SÜLASİ MEZİDÜM FİH RUBA-İ
Sülasi mücerret üzerine 1 harf ziyadesiyle meydana gelen fiiller üç babdır. Sülasi ezid fiiller matarlarıyla isimlendirilirler

İF'AL BABI:

Vezni: ( أفْعَلَ يُفْعِلُ إفْعَالًا ) mevzunu: ) أكْرَمَ يُكْرِمُ إكْرَامًا ) alameti: Sülasi mücerret bir fiili bu baba naklede bilmek için; sülasi mücerret fiilin başına bir hemze ziyade edilir. Binası: bu babdan olan fiillerin ekserisi müteaddi bazısı da lazım için olur. Müteaddiye misal:
أكْرَمَ زَيْدٌ عَمْرًا Zeyd Amr’a ikram etti. Lazıma misal: أصْبَحَ زَيْدٌ Zeyd sabahladı.
Sülasi mücerret bir fiil şu sebeplerden biriyle nakledilir.

1- lazım fiili müteaddi yapmak için;
( أسْئَمَ زَيْدٌ بَكْرًا ) Zeyd Bekir-i usandırdı ( سَئِمَ زَيْدٌ ) Zeyd usandı

Bu baba nakledilen fiil müteaddi ise, teati ( geçiş, tesir) derecesi artar. 2 veya 3 tane mefulün bih alır. رَكِبَ عَلِيٌّ حِصَانًا) ) Ali ata bindi (أرْكَبَ عَلِيٌّ زَيْدًا حِصَانًا) Ali Zeyd-i ata bindirdi
(أعْلَمَ عَلِيٌّ بَكْرًا عَمْرًا فَاضِلًا)

2- duhul için: buda isimden fiil türettiği zaman olur ve o ismin gösterdiği manaya o yere gitmeyi ifade eder.( العْرَاقُ أعْرَقَ زَيْدٌ ) Zeyd ırak’a gitti (الصَّبَح أصْبَحَ زَيْدٌ ) Zeyd sabahladı

3- sayrureti (dönüşmek, halden hale geçmek ) ifade etmek için; ( أفْرَقَ زَيْدٌ ) Zeyd fakirleşti
4- haynuneti (bir şeyin vakti gelmek )ifade etmek için; ( أحْسَدَ الزَّرْعَ ) ekin biçilme zamanı geldi.
5- izaleyi (gidermek, ortadan kaldırmak ) ifade etmek için; ( أشْكَيْتُهُ ) ondan şikâyeti giderdi. ( شَكَاهُ ) Onu şikâyet etti.
6- kesreti (çokluk, çoğalmak) ifade etmek için; ( أللَبَنَ الرَّجُلُ ) adamın çok sütü oldu ( لَبَنٌ ) süt
7- vicdan (mefulü bir sıfat üzere bulmak) ifade için; ( أبْخَلَ زَيْد بَكْرًا ٌ ) Zeyd Bekir-i cimri buldu. ( بَخَلَ بَكْرٌ ) Bekir cimri oldu.
8- mübalağayı ifade etmek için; ( أشْغَلَ زَيْدٌ عَمْرًا ) ağaç Zeyd Amr-ı meşgul etti ( شَغَلَ زَيْدٌ ) Zeyd meşgul oldu
9- bazı isimlerden türetmek için; ( أثْمَرَ الشَّجَرُ ) ağaç meyve verdi ( ثَمَرٌ ) meyve ( أوْرَقَ الشَّحَرَ ) yapraklandı
10- mefulü fiilin asli manasını yapmaya zorlamayı ifade için; ( أكْذَبَ الشُّرْطِيُّ الرَّجُلَ )
11- arz etmeyi ifade etmek için; ( أبَاعَ التَّاجِرُ مَالَهُ ) tacir malını (satmak için) arz etti.

NOT:

a.) Bu babın binasının ifade ettiği bu manalara ( أفْعَلَ ) nin ifade ettiği manalar denir.
b.) Bütün mezidün fih fiillerin mastarları, kıyasidir. Binaenaleyh bu fiiller mastarlarına göre adlandırılırlar. Mesela; ( أشئم ) İfal babından fiili mazidir denir.
c.) Ecvef fiiller bu baba nakledildiği zaman mastarı ( إفَالَةً ) vezninden olur. Misal;(أرَادَ يُرِيدُ إرَادَةً )

Bir amil tarafından etkileniyorsa mesela meful makamında ise üstün olarak gelir. Başıboş ise her harekeyi alabilir.
d.) ziyadeli fiillerin çekiminde ismi alet, ismi tasğirin ve mübalağa ismi failin çekimi yapılmaz.