mastar mimi

Mastar mimli veya mimsiz olmaktan hâlî olmaz.

Eğer mimsiz olursa; Semai’dir. Semai ile murad arapdan işitildiği üzere muhafaza olunmasıdır. Semai mastar, üzerine kıyas olunmaz. Sülasi’nin gayrısında kıyas vardır.

Eğer mastar mimli olursa; bakılır eğer Muzarinin aynel fiili meftuh veya mazmum olursa, mastar mimi, ismi zaman, ismi mekân mim ve ayn'nın fethı ile مَفْعَلٌ vezni üzere gelir.

Ancak şâzlar müstesna. Bunlar aynel fiilinin kesresiyle gelirler
مَطْلِعْ مَغْرِبْ مَسْجِدْ مَنْسِكْ مَشْرِقْ مَجْزِرْ مَسْكِنْ مَنْبِِتْ مَفْرِق مَخْشِرْ مَسْقِطْ مَجْمِعْ

Eğer Muzarinin aynel fiili meksur olursa, mastar mîmi mim ve ayn’nın fethi ile مَفْعَلٌ vezni üzere gelir. Ancak مَرْجِعْ مَصِرْ kelimeleri müstesna. Bunlar mastardırlar aynel fiilinin kesresiyle gelirler. İsm-i Zaman ve İsm-i Mekan ayn’nın kesri ile مَفعِلٌ vezni üzere gelir.

Nagıs Fiillerde; mastar, İsm-i Zaman, ism-i mekân, babların cemisinde mim ve ayn’nın fethı ile مَفْعَلٌ vezni üzere gelir.

Misal Fiillerde; mastar, İsm-i Zaman, ism-i mekan, babların cemisinde ayn’nın kesri ile مَفعِلٌ vezni üzere gelir.

Lefif-i Makrun; Nagıs gibidir. مَفْعَلٌ vezni üzere gelir.

Lefif-i Mefruk; Misal fiil gibidir. مَفعِلٌ vezni üzere gelir.

Eğer fiil sülasi üzerine zaid olursa, mastar mimi, İsm-i zaman, İsm-i Mekân, İsm-i Mef’ul sülasinin gayrı her bir bab meçhul müzarinin vezni üzerine olur. Muzaraat harfi mazmum mime tebdil olunur.