Emsile.Com

Fatih Camii, Emsile.com, Sarf, Nahiv, Fıkıh, Hukuk, Mantık ilimleri

Cihannüma
Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi
Sayı II/1 – July 2016, 125-150
SAFEVİ HASSA BİRLİKLERİNİN TEKÂMÜLÜ*
Masashi Haneda**
(Çev. İlker Külbilge)
***
Minorsky, Safevi yönetim kılavuz kitabı olan Tezkiretü’l-Mülûk hakkında
kaleme aldığı ve tarih sahasında bir klasik olan giriş yazısını ve yorumunu
yayınladığından beri araştırmacılar, Şah İsmail tarafından kurulan devletin aşiret
karakteri üzerinde mutabakata varmışlardır. Gerçekten de, Şah İsmail’in tahta
çıkabilmiş olması ve bu suretle İran için iki yüzyıldan daha fazla süre devam edecek
göreceli olarak istikrarlı bir dönemin başlaması Türkmen boylarının, yani
Kızılbaşların askeri gücü sayesinde gerçekleşmiştir. İran; Osmanlı
İmparatorluğu’nun ve Özbeklerin tekrarlanan ve birbirini takip eden saldırılarına
direnme kabiliyetini de Kızılbaşların bu askeri kuvvetine borçluydu.
Kızılbaşların Şahlara karşı duydukları sadakatlarının azalması ile birlikte

ATTÂR'IN İLÂHÎ-NÂMESİ'NDEKİ İKİ HİKÂYENİN
ANADOLU MESNEVİLERİNDEKİ İZLERİ
*


Nezahat ÖZTEKİN**
Özet
Mevlânâ’nın Anadolu sahasında Farsça kaleme aldığı Mesnevî’sinin yine aynı sahada
kendisinden sonra çeşitli şâirlerce yazılmış Türkçe mesnevîleri şekil ve konu olarak
etkilediği bilinmektedir. Mevlânâ’dan 2-3 asır önce yaşamış, İran edebiyatının klâsik
şâirlerinden Ferîdüddîn-i Attâr ise başta Mantıku’t-Tayr adlı eseri olmak üzere İlâhî-
nâme, Tezkiretü’l-Evliyâ gibi eserleriyle hem Mevlânâ’yı hem de Mevlânâ’dan sonraki
Türk şâirlerini etkisi altında bırakmıştır. Bu çalışma çerçevesinde Attâr'ın İlâhî-
nâmesi’ndeki iki hikâyenin, kahramanlar ve olay örgüsünde kullanılan motifler
yönünden Anadolu sahasında kaleme alınmış Işk-nâme, Hurşid-nâme, Hüsrev ü Şîrîn ve
Süheyl ü Nev-bahar mesnevîlerine etkisi üzerinde durulacak; İlâhî-nâme’nin, bu
mesnevîlerin prototipi olduğu ispatlanmaya çalışılacaktır.

iLMi ARAŞTIRMALAR, Sayı 19,2005,23-33
Durftb-ı Emsal-i Osmiiniyye'de Türkçe ile
Birlikte Arapça, Farsça ve Fransızca'da
Ortak Kullanılan Atasözleri ve Deyimler
Süreyya Beyzadeoğlu *
Duriib-ı Emsal-i Osmaniyye'de Türkçe ile Birlikte Arapça, Farsça ve Fransızca'da
Ortak Kullanılan Atasözleri ve Deyimler
Dilimizin, Edebiyatımızın, Milli Kültürümüzün temellerini oluşturan Atasözleri
ve Deyimler bir çok derleyici tarafından kitaplaştırılmıştır. Bunların en önemlerinden
birisi de Şinasi'nin DurCıb-ı Emsal-i Osmaniyyesi'dir. Bu makalede, eser
hakkında kısa bilgi verilerek tarih içinde kültürel ilişkide bulunduğumuz Arap,
Fars ve Fransız dillerinde ortak olarak kullanılan Osmanlı Dönemi 43 atasözü ve
deyim in orijinalleri sunulup yorumları yapılmıştır.
Anahtar Kelime/er- Atasözü, Deyim, Akıllı düşman akılsız dosttan yeğdir.
Common Sayings and Idioms of Turkish, Arabic, Persian and French
Languages in D urub-ı Emsiil-i Osmaniye

أقســـــــــــــام الكلام

المساق: النحو العربي

الإهـــــــــــــــــــــــداء:
حمداً لمن بيده زمام الأمور، يصرفها على النحو الذي يريد، فهو الفعال لما يريد، إذا كان أمراً فإنما يقول له : كن ، فيكون

ليس أحق من سيدنا محمد (صلى الله عليه وسلم) من أن أقدم بحثي المتواضع هذا، ليكون إهداء إلى روحه صلوات الله عليه، لعل من تبعه إلى يوم الدين، قد يستفيد منه ومن أمثاله من أبحاث.
ثم، إن لوالديَّ علي حقٌ كبير، وواجب عظيم، فإليهما أهدي ما كتبت.
ولن أنسى أستاذي الكريم، العلامة ، لما له من أيادٍ خيِّرةٍ علي وعلى بحثي هذا، من توجيه وإرشاد وتبيان، فله كل الشكر والعرفان.
وأهدي كل تحية خاصة، إلى الصديقة الغالية، رفيقة الدرب، أختي في الله، إيمان الصفدي.

وإلى السائرين بصدق وجد ..
العاملين بعزيمة وصدق ..
الصابرين المحتسبين ..
المجاهدين المرابطين ..

إلى الواقفين بصلابة ، لا تنحني لهم هامة ، ولا تمرغ لهم كرامة .. في زمن الإملاء الأمريكي ، والغطرسة الصهيونية ..
إلى القائمين الصائمين الركع السجود ..
وصلى الله على سيدنا محمد


المقدمة:

HÜSEYİN DANİŞ’İN SERÂMEDÂN-İ SOHEN: SÖZ USTALARI KİTABI
PROF. DR. MEHMET KANAR 
ÖZ
İran asıllı gazeteci ve yazar Hüseyin Dâniş (Pedram) (İstanbul 1870–
Ankara 1943) Isfahan’dan vaktiyle İstanbul’a gelip yerleşmiş bir tüccarın
çocuğudur. İstanbul’da ilköğrenimini tamamlamış, Debistan-ı İraniyan’a
devam etmiş, Mekteb-i Mülkiye ile Institution adlı Fransız okulunu bitirmiştir.
Zamanın ünlü siyasi ve edebi simalarından olan Cemaleddin-i
Efganî, Mirza Akahan-ı Kirmanî, Mirza Habîb-i Isfahanî’nin meclislerine
katılmıştır. İkdam gazetesinde çalışmış, Servet-i Fünun dergisinde Türk-
çe şiirleri yayımlanmış, Tevfik Fikret ve Cenab Şehabeddin gibi simalarla
bağını koparmazken Damad Mahmud Paşa’nın oğulları Prens Sabahattin
ve Lutfullah’ın hocalığını görevini üstlenmiş, bunların gezilerinde
yanlarında bulunarak İsviçre, İtalya, Fransa, İngiltere ve Mısır’ı dolaş-
mış, bazı Avrupalı şarkiyatçılarla tanışma fırsatı bulmuştur. Duyûn-i

NÜSHA, YIL: IV, SAYI: 15, GÜZ 2004 97
TÜRKİYE VE SÂMÎ DİLLERİ*
Avram Galanti**
Sadeleştirenler: Nurettin Ceviz***
Musa Yıldız****
Özet: Sâmî dilleri, Sâmî kavimlerin konuştukları dillerdir. Bunlara Doğu
dilleri adı da verilir. Bu çalışmada Sâmî dil ailesinden olan Akadca, Kenanca,
Aramca, Arapça, İbranice ve Habeşçe dillerinin birbirleriyle olan ilişkileri
konu edilmektedir. Ayrıca içinde bulunduğumuz coğrafyada karşılaştırmalı
Sâmî dilleri çalışmalarına gereken önemin verilmesini vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Sâmî Dilleri, Akadca, Kenanca, Aramca, Arapça,
İbranice, Habeşçe.
Turkey and Semitic Languages
Summary: Semitic languages are the languages spoken by Semitic people.
They are also called Eastern languages. This study focuses on the relationship
between the Semitic languages such as Acadian, Kananian, Aramaic, Arabic,
Hebrew, Habachian and emphasizes the necessity of comparative studies on
Semitic languages in our country.

Büyükbaş dana veya düvenin kurban edilebilmesi için 24 ayı doldurmuş olması gerekiyor. Hayvanın 24 ayı doldurup doldurmadığı da genellikle çapa denilen alt çenesinin ortasındaki iki süt dişinin düşüp yerine kalıcı dişinin çıkması ile anlaşılıyor. Irkına göre bazı hayvanlarda çapa dişi gecikebiliyor. Bu da üreticinin güvenilirliği ya da hayvanın orijinal pasaportu ile anlaşılabiliyor.

Kesime girecek hayvanın hem küpesi hem de pasaportu oluyor. Küpe üzerindeki numaralar sayesinde internet üzerinden hayvanın geçmişine ulaşılabiliyor. Pasaport ise hayvanın bilgilerinin yer aldığı yazılı bir belge. Vatandaşın hayvan alırken hem küpeyi hem de pasaportu kontrol etmesi gerekiyor.

Kurbanlık satışında büyük oyun!

Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü tarafından Öğretmenlerin Yer Değiştirme Ek Duyurusunda;
Bilindiği gibi “Öğretmenlerin 2015 Yılı Yaz Tatili, Aile Birliği, Sağlık, Can Güvenliği Mazeretleri ve Engellilik Durumu ile Diğer Nedenlere Bağlı Yer Değiştirme” işlemleri 28.08.2015 günü sonuçlandırılmıştır.

28.08.2015 Tarihli Yer Değiştirme Sonuçları için TIKLAYINIZ

Ancak, “tercih dışında atanmak istiyorum/istemiyorum” seçeneğini işaretlemeyen veya “istemiyorum” seçeneğini işaretleyip ataması bu nedenle gerçekleştirilemeyen öğretmenler, 01.09.2015 günü saat 24.00’a kadar MEBBİS üzerinden elektronik ortamda ilçe emrine atanmak “istiyorum/istemiyorum” seçeneklerinden birini işaretleyerek tercihte bulunacaklardır.

Maide Suresi

1- قلاءد gerdanlıklı deve



2- اِصْطَادَ avlanmak



3- شَنَأَ; nefret etmek



4- خَنْق; boğulma مُنْخَنِقَةُ boğulmuş



5- مَوْقُوذَةُ taşla vurulmuş



6- وَقَذَ , يَقِذُ (وَقْذ; (b-i) yere vurmak



7- رَدَّى; (b-i) yere düşürmek;



8- هم niyet etme, kastetme



9- صفح bağışlamak emir olarak gelince bağışla aldırma



10- غري yapıştırmak,



11 – تيه şaşırmak



12- طَوَّعَ; (b-e) boyun eğdirmek;



13- غُرَابًا karga



14- نفو sürülmek



15- سحت haram mal



16- مهيمن şahit, gözcü

17- نَقَمَ kin gütmek

18- غَلَّلَ elini bağlamak

19- سخط öfkelenmek,kızma

20- دمع göz yaşı

21- غيض gözün dolması

22- رماح mızrak

Öz
Tuhfetü’l-Erîbin-Nâfi’a lir-Rûhânî ve’-Tabîb, 17. yüzyılın önemli âlimlerinden Hezarfen
Hüseyin Efendi tarafından kaleme alınmı
bir tıp kitabıdır. Eser, yazıldıı dönemin tıp dilinin
karakteristik özelliklerini göstermesi bakımından oldukça önemlidir. Türkiye Türkçesinde kullanılan
bütün cümle yapılarını içerisinde barındıran eserde, bugün için kullanımdan dü
mü
pek çok cümle
tipi bulunmaktadır. Genellikle Farsça cümle ba
ı edatlarıyla kurulan bu cümleler için son
zamanlarda, karma
ık cümle terimi kullanılmaya ba
lanmı
tır. Bu incelemede öncelikle karma
ık
cümle teriminin sınırları belirlenmeye çalı
ılmı
, ardından eserin tamamı taranarak karma
ık
cümleler tespit edilmi
tir. Eserden elde edilen örnek cümleler, günümüz Türkçesine aktarılmı
ve
içerilerinde bulunan birle
ik cümlelerin sayısına göre sınıflandırılmı
tır.
Anahtar Kelimeler:Tuhfetü’l-Erîbin-Nâfi’a lir-Rûhânî ve’-Tabîb, Söz Dizimi, Karma
ık
Cümle, Osmanlı Türkçesi, Hezarfen Hüseyin Efendi.
Abstract

Karadeniz Araştırmaları • Bahar 2011 • Sayı 29 • 157-171
[KİTAP DEĞERLENDİRME]
EXPLORING THE CAUCASUS IN
THE 21TH CENTURY
Osman Karatay∗
Companjen, F. – Marácz, L. –
Versteegh, L. (ed.), Exploring the
Caucasus in the 21th Century, Pallas
Publications, Amsterdam, 2010.
Eskiden insanlar, yani tarihin ve medeniyetin
ağırlık noktasında yaşayan
Ortadoğu kültürleri Kaf dağının ötesini
iyi bilmediklerinden, çok zengin
bir masal külliyatı oluşturmuşlardır.
Bu masalların Kafkas gerçeğini ne
derece açıkladığına inandıklarını bilemeyiz
ama Kafkaslar 20 yy boyunca
da bilinmeyen, kapalı bir bölge
olmaya devam etti. Bu bakımdan,
Amsterdam Üniversitesi’nden Com-

∗
Doç. Dr. Osman Karatay, Ege Üniversitesi,
TDAE. karatay.osman@gmail.com
panjen, Marácz ve Versteegh’in editörlüğünde
hazırlanan Kafkaslar hakkındaki
kitabın başlığı çok anlamlı.
Burası ancak son dönemde görülebilir
ve erişilebilir hale geldi ve bir taraftan
da çok sayıda habere kaynaklık

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından dershanelerin özel okula dönüşümünü öngören kanuna dayanılarak hazırlanan Özel Öğretim Kurumları Yönetmelik Taslağına göre, dershanelerden özel okula dönüşecek liselerin adı "temel lise" olacak.

Dershanelerin özel okula dönüşmesi ile ilgili Milli Eğitim Bakanlığı, Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasını Dair Yönetmelik Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, artık "dershane" ifadesi kaldırıldı bunun yerine "Temel Lise" ifadesi getirildi. Yönetmeliği göre temel lise, dönüşüm programına alınan ve dershaneden özel okula (liseye) dönüşecek kurumlar olarak isimlendirildi. Yönetmelikte temel lise tanımıyla ilgili ifade ise şöyle ; "temel lise "Dönüşüm programına alınan kurumların kurucuları tarafından açılan ve faaliyetleri 2018-2019 eğitim öğretim yılının sonuna kadar devam eden ortaöğretim özel okullar".

Özet
Belâgat ilminin temel kural ve metotları, Kur’ân-ı Kerîm’i daha iyi
anlamak amacıyla tefsir ve kelam âlimleri tarafından Arap dilinin
kuralları içerisinde ortaya konmuştur. Arap dilcileri tarafından yazılan
eserler Osmanlı’da genelde yine Arapça olarak şerh edilmiştir. Osmanlı
Devletinin Klasik döneminde Belâgat hakkında Türkçe yazılmış eser
sayısı oldukça azdır. Bilinen eserler de doğrudan belâgati konu
edinmemişlerdir. Çalışmamıza konu olan Hadîkatü’l-Fünûn, Şerîfî’ye ait
olup eserde belâgat konuları hakkında izahlı beyitler eşliğinde
açıklamalar bulunmaktadır. Eser, belâgate dair Türkçe müstakil bir eser
olması bakımından önemlidir.
Bu çalışmada, öncelikle Klasik dönemde belâgat hakkında yazılmış
Türkçe eserlere kısaca değinildikten sonra Hadîkatü’l-Fünûn’un belâgat
tarihi içindeki yerine değinilecek ve daha sonra da muhteva özellikleri
hakkında ayrıntılı bir özet ve değerlendirme yapılacaktır. Çalışmamıza

ALİ TANTÂVÎ’NİN ARAPÇA EĞİTİMİNE DAİR
GÖRÜŞLERİ
Cemal Abdullah AYDIN
Özet
Ali Tantâvî Suriyeli bir eğitimci, edebiyatçı ve hukuk âlimidir. Arapça
eğitimine dair müstakil bir eser telif etmemiştir. Ancak yıllarca Arapça
öğretmenliği yapmış bir edebiyatçı olarak muhtelif yazı ve makalelerinde
Arapça eğitimine dair orijinal tespitlerde bulunmuştur.
Tantavi, klasik dil eğitiminin ıslah edilmesi gerektiğini savunmuş ve
Arapça eğitimini zorlaştıran sebepleri incelemiştir. Bu çalışmada Ali
Tantâvî’nin Arapça eğitimine dair bazı tespitleri ve Arapça eğitiminin
ıslahı konusundaki görüşleri, makalelerinden hareketle belirlenmeye
çalışılmıştır. Okullarda dil eğitimi ve gramer eğitimine dair eleştirileri
incelenmiştir. Edebi metinleri okumaya alışkanlık kazandırmaya ve
Arapçayı yaygınlaştırmaya yönelik teklifleri tespit edilerek aktarılmıştır.
Bu konu, Ali Tantâvî konumundaki bir edebiyatçının görüş ve
tekliflerinin Arapça öğretim ve eğitiminde faydalı olması gayesiyle

Devlet desteği için başvuran ve puanı hesaplanan 661 bin 233 öğrenci 6 bin 778 okul için tercihte bulunabilecek. Tercihler için 4 Eylül'de başlayan başvuru süreci dün sona erdi.

Tercihlere bağlı yerleştirme sonuçları için TIKLAYINIZ

Eğitim ve Öğretim Desteği yerleştirme işlemlerinin 11 Eylül 2015 tarihinde yapılacak olması nedeniyle aynı tarihte özel okullara nakil işlemleri kapatılacaktır. Yerleştirme işlemlerinin tamamlanmasından sonra nakil işlemleri yapılabilecektir.

Ancak;

Yönetmeliğimize göre; eğitim ve öğretim desteği kapsamında destekten faydalanan öğrencilerin (2014-2015 öğretim yılı ve 2015-2016 öğretim yılı) Eylül ayı içerisinde başka bir okula nakil olmaları hâlinde, öğrenciler eğitim ve öğretim desteği hakkını kaybedecektir.