Emsile.Com

Fatih Camii, Emsile.com, Sarf, Nahiv, Fıkıh, Hukuk, Mantık ilimleri

, Merkez Efendi Geleneksel Tıp
Derneği Yayını, İstanbul 2005.

0. Giriş
Eski Anadolu Türkçesi sahasında yazılmış tıp kitapları dil ve
terminoloji yönünden Türkçe üzerinde çalışanları, içerik yönünden
ise tıp tarihi, eczacılık tarihi vb. bilimler ile uğraşanları yakından
ilgilendiren konuları içermektedir. Son yıllarda bu kitaplar üzerinde
yapılmış olan çalışmaların yayımlanmaya başlamış olması başta
bilim tarihi olmak üzere başka birçok bilim alanları için önemli bir
gelişmedir.
Tıp metinleri üzerinde çalışmak ve inceleme yapmanın
zorlukları şöyle özetlenebilir:
1. İncelenen metindeki tıp terimleri Arapça, Yunanca, Türkçe,
Farsça veya başka dillere ait olabilir.
2. Metindeki terimlerin Türkçe karşılıklarının geçmesi yazarın
Türkçeleştirme bilinci ve eğilimi ile ilgili bir durumdur. Bu nedenle
metinde, her zaman her terimin Türkçe karşılığını bulmak mümkün
olmayabilir.
3. Metinde anlatılanların doğru anlaşılması ve doğru

1900 yılında “Mirza İbrahim Han Akkasbaşi” , Kaçar şahı “Muzafferuddin Şah” ın emriyle film kamerasını ilk olarak İran’a getirerek, İran’da sinemanın kurucusu ünvanını kazandı.

Böylece İran’da filme alınan ilk görüntüler, Mirza İbrahim Han’ın, Şah ve saray halkını eğlendirmek için hazırladığı görüntülerdi. İran’ın ilk uzun, konulu filmi ise 1929 yılında “ Avans Oganyats”'ın yönetmenliğinde çekilen “Mavi ve Rabi” idi.

Bu dönemde Hindistan’da da , “Erdeşir İrani” ve “Abdulhuseyn Sapanta” gibi orada yaşayan İranlılar tarafından Farsça filmler yapıldı . Bunların en önemlisi Sapanta’nın yapımı olan “Lor Kızı” (1932)
adlı filmdir. Bundan sonra İran sineması on yıllık bir durgunluk döneminin ardından , İran’da çekilen ilk sesli film olan “Hayat Fırtınası” filmiyle 1948 yılında yeniden sahneye dönerek, 1979 yılındaki İslam Devrimi’nin gerçekleşmesiyle farklı bakış açılarını barındıran yeni bir döneme adım atıncaya dek yoluna devam etti.

TDD/JofEL Winter 2013 • Teh liked eki Diller Der gisi/Journ al o f Endangered Lan guages
Ab d ul ka dir A tı c ı- S ung ur T ürk ler i ve Di l ler i
www.te hlikedekidille r.c om 214


KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ
THE SONQOR TURKS AND THEIR LANGUAGE
ABSTRACT
It is known that, geography of Iran is very important for Turkish history from ancient times.
Throughout its history, this geography managed by various Turkish states is still have the same
importance. Studies on the Turkish communities in Iran accelerated in recent years. In this way,
our knowledge of the region is also increasing day by day. Sungur Turks who lives in Kermanshah
Province of Iran constitute the basis of this study are also a Turkish community. The study
provides general information about the Sungur Turks with examples of the phonetic and
morphologic characteristics of Sungur Turkish. Information about the sociolinguistic view of

Selçuk Üniversitesi/Seljuk University
Edebiyat Fakültesi Dergisi / Journal of Faculty of Letters
Yıl/ Year: 2010, Sayı/Number: 23, Sayfa/Page: 55 – 67
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Fars Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı
ibrahimkunt@yahoo.com
Özet
Divan şairlerinden Ferrî mahlaslı Mehmet Efendi XVIII. yy. da Osmanlı
Devleti’nde yaşamıştır. Onun tek eseri Dîvân’ıdır. Çoğunluğu Türkçe şiirlerden
oluşan Dîvân’ında bazı Farsça şiirler de bulunmaktadır. Bu makalede Ferrî’nin
Farsça bir tercî-i bendi incelenmiş, şairin kullandığı tasavvufî terimler açıklanmaya
çalışılmıştır. Böylece Ferrî’nin tasavvufî bilgi birikimi ortaya çıkarılıp ilim âlemine
sunulmuştur. Ayrıca, Osmanlı döneminde yaşamış bir şairin Farsça şiir
söylemedeki yeteneği de belirlenmeye çalışılmıştır. Netice itibariyle Ferrî’nin
kullandığı tasavvufi terimlerinden geniş bir tasavvufî birikimi olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Ferrî, Fars Şiiri, Tasavvuf, Ferrî Divanı, Tasavvuf şiiri

İsrâiloğulları’na gönderilen ve kendisine Zebur verilen peygamber.

İbrânîce’de “en çok sevilen kişi, göz bebeği” anlamına gelen (Pirot, II, 292) bu ismin Kitâb-ı Mukaddes’te Dâvid veya Dâvîd şeklinde geçtiği ve sadece Hz. Dâvûd’a ad olarak verildiği görülmektedir.

Kur’ân-ı Kerîm ve hadislerde Hz. Dâvûd’un çeşitli özellikleri belirtilmekle beraber gerek soy kütüğü gerekse hayat hikâyesiyle ilgili ayrıntılı bilgi yoktur. Bu konuda diğer İslâmî kaynaklarda yer alan bilgiler de İsrâiliyat türünden olup Ahd-i Atîk’teki mâlumatla büyük ölçüde benzerlik göstermektedir.

KAFİYE TARİFLERİ

1-) İlmi nahvin tarifi nedir?
Cevap: İlmi Nahvin Tarifi: و هو علم يعرف به احوال الكلمة العربية من حيث الإعراب و البناء
Mu’reb ve mebnilik cihetinden Arabi kelimelerin halleri kendisi ile bilinendir.

2-) Kelimenin tarifi nedir?
Cevap: Müfred mana için vaz olunan lafızdır.

3-) Kelamın luğavî ve ıstılahî tarifleri nedir?
Cevap: Kelam lugatde: ما يتكلم به قليلا كان او كثيرا Az veya çok kendisi ile konuşulandır.
Istılahde ise kelam: ما تضمن كلمتين بالإسناد İsnad sebebiyle iki kelimeyi tezammün edendir.

4-) Mu’reb nedir: المركب الذى لم يشبه مبنى الأصل Mebniyi asla benzemeyendir.

5-) İrab nedir? Amil nedir?
Cevap: İrab : ما اختلف اخره به ليدل على المعانى المعتورة عليه Mu’reb üzerine gelen manalar
( failiyyet, mefuliyyet, izafet ) üzereine delalet etsin için hareke ve harf sebebiyle ahiri değişen isimdir.

Hacca yoğun ilgi dünyada ve ülkemizde bazı uygulamaları da beraberinde getirdi.Peki katsayılı kura sistemi ne demek?

Bu sistemde uzun yıllardan beri bekleyen hac adaylarına öncelik tanınması hedeflenmiştir.Hacca gideceklerin yüzde 70-80'i en çok müracaat edenlerden olacaktır.2017 Hac müracaatı 1 milyon 892 bin 724, ülkemize verilen hac kontenjanı ise 80 bindir.

ÖZET
Yûsuf Nâbî (1052/1642-1124/1712) dîvân edebiyatının önemli şairlerinden biridir. Asıl adı Yûsuf olmakla birlikte daha çok Nâbî mahlasıyla tanındı.
YÛSUF NÂBÎ *
* Bu yazı Edith Gülçin Ambros tarafından EI² (İng.)’de yazılan‚ “Nābī, Yūsuf” maddesinin (VII, 839-840) çevirisidir. Metne ilâve edilen bazı ifadeler köşeli parantez içerisinde
gösterilmiştir. Yazarın bizzat kendisinden ve Brill’den izin alınmıştır. Özellikle düzeltme
ve kontrolde emeği geçen Sayın Doç Dr. Edith Gülçin Ambros Hanım’a ve Prof. Dr.
Süleyman Tülücü Bey’e teşekkür ederim.
** Edith Gülçin Ambros, Viyana Üniversitesi, Institut für Orientalistik/Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsü Öğretim Üyesi. E. Ambros İstanbul’da doğdu. Babasının işi nedeniyle
Türkiye’de doğduğundan E. Ambros’a ikinci bir isim olarak Gülçin adı verildi. İlkokul ve
Liseyi İstanbul’da okudu. Daha sonra Viyana Üniversitesi’nde Türkoloji ve Arap Dili Bö-

Eski Türkçe alfebesinde Arap ve Fars alfabesine özgü olan ve sadece Türk alfabesinde bulunanan ünsüzler aşağıdaki gibi gibidir :

Arap Alfabesine özgü olanlar : ء (hemze), ث (se), ذ (zel), ح(ha), ص (sad), ض (dad), ط (tı), ظ (zı), ع (ayın)
Fars Alfabesine özgü olanlar : پ (pe), چ (çim), ژ (je), گ(gef)
Türk Alfabesine özgü olanlar : ﯓ (nazal N)

Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2002/I, ss. 274-293.
Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2002/I
GİRİŞ
Türklerin ikinci bir dil olarak Arap dilini seçmeleri, müslümanlığı
kabul ettikleri tarihe kadar gerilere gitmektedir. Devlet olarak İslam’ı seçen
Türkler, katıldıkları yeni toplumun bilgi değerlerini de kabul etmişlerdir.
Arap dili bu bilgi sisteminin aracı olunca, bu dilin öğrenimi, bilgilenme
sürecinin bir basamağını teşkil etmiştir. Ancak, çok eskilere giden bu dil
tecrübesinin, iyi ayarlanmış, neredeyse on asra ulaşan süreçte, toplumu
Araplaştırmayan bir yapısı olmuştur. Bunun, üzerinde iyi düşünülmüş bir
plan sonucu gerçekleştiği kanaatindeyiz. Dilin kutsal sınırları yerli yerinde
çizilmiştir.
Osmanlı öğretiminin Arap dili ile devam ettirilmesi, uzun asırlar
içinde oluşmuş İslami bilgi sisteminin zorunlu kıldığı, alternatifi olmayan
zorunlu bir tercihe bağlı olmuştur. Geçen bu süreçte, Türkçe’ye dayanan bir

bilimname, XXIII, 2012/2, 51-84
LUGAT-I NÂCÎ’DEKİ ARAP DİLİ VE EDEBİYATI UNSURLARININ
İNCELENMESİ (II)
Abdulkadir BAYAM
Yrd. Doç. Dr., Erciyes Ü. İlâhiyat F.
abayam@erciyes.edu.tr
Özet
Muallim Nâci (1849-1893), kaleme aldığı birçok
eserle XIX. yüzyılın son çeyreğinde dikkatleri üzerine
çeken meşhur bir Osmanlı müellifidir. Onun özellikle
Türkçe’ye ilişkin çalışmaları, hem Osmanlı Devleti
edebiyatçılarını hem de müsteşrikleri etkilemiştir.
Bu makâle, müellifin güzîde sözlüğü Lugat-ı Nâcî’nin
Arap dili ve edebiyatı açısından taşıdığı önemi ortaya
koymayı amaçlamaktadır. O nedenle sözlükte
kelimelerin anlamlarıyla ilgili şâhit getirilen âyetleri,
hadisleri, şiirleri, meselleri, kelâm-ı kibârı ve hikmetli
sözleri tahlil etmekte, ayrıca sözlüğün Arapça açısından
bazı özelliklerini ele almaktadır.
Anahtar kelimeler: Muallim Nâci, Lugat-ı Nâcî, Arap
Dili ve Edebiyatı.
STUDYING OF THE ARABIC LANGUAGE AND
LITERATURE ELEMENTS IN LUGAT-I NÂCÎ
Abstract:

Özet: Bu makalede, Hicaz ve İstanbul'da Osmanlıların yaptığı hizmetleri görerek çok etkilenen İranlı bilgin Abdulcevâd el-İrânî et-Tehrânî'nin, dönemin padişahı II.Abdulhamid'e teşekkür mahiyetinde yazdığı Arapça ve Farsça medhiyenin değerlendirmesi yapılarak metni verilmiştir.
Anahtar kelimeler: Abdulcevâd el-Irânî et-Tehrânî, II. Abdulhamit, Osmanlı, Hicaz, İstanbul, Arapça, Farsça, medhiye.

Persian Eulogy of Iranian Scholar Abduljewâd el-İrânî et-Tehrânî
Summary: In this article, the evaluation of Arabic and Persian eulogy for the sultan of the period II. Abdulhamîd, which was written as a gratitude by Persian scientist Abduljewâd el-İrânî et-Tehrânî, who was very influenced upon seeing the services that Ottomans performed in Istanbul and Hijaz, is made and the text is given.
Keywords: Abduljewâd el-İrânî et-Tehrânî, II.Abdulhamîd, Ottomans, Hijaz, Istanbul, Arabic, Persian, eulogy.

ÖZ
Mutasavvıf, şair, şeyh Muhammed Lutfi Efendi; halk arasında “Alvar İmamı”,
“Efe hazretleri” unvanıyla meşhurdur. Erzurum’un Hasankale ilçesi Kındığı
köyünde doğmuştur. İlk tahsilini babası Hoca Hüseyin Efendi’den almış,
Erzurum’un tanınmış bazı âlimlerinin derslerine katılmıştır.
Şiirlerini Türkçe, Arapça ve Farsça olarak yazmış olup, bunlar “Hulâsatü’lhakâyık”
adlı eserde oğlu tarafından bir araya getirilmiştir.
Alvarlı Muhammmed Lutfi’nin şiirlerinde Firdevsî, Enverî, Sa’dî, Mevlânâ ve
Hâfız gibi birçok İranlı şairden izlere de rastlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Alvarlı, Erzurum, İranlı şairler.
ABSTRACT
Iranian Poets in the Hulâsatü’l-Hakâyık
Mystic, poet, shekh Muhammad Lutfi; among people is famous for “The imam
of Alvar”, “Hazrat Efe” . He was born in Erzurum, Hasankale, Kındığı. He
received his first education from his father Hodja Huseyin, he participated in
classes of some well known scholars of Erzurum.

Kapak Konusu
8
Aralık 2011 - Cilt: 3 - Sayı: 36
Arap Baharı ve Yansımaları
The Arab Spring and Its Reflections
Doç. Dr. Tarık OĞUZLU
ORSAM Ortadoğu Danışmanı
Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü
Abstract
The subject of this study outlines the new dynamics in the Middle East caused by the events called the Arab
Spring. In this context, first of all, the cornerstones of the regional system in pre-Arab Spring period will be
discussed. Then, the emerging developments at national, regional, and international levels will be analyzed.
And finally, as a result of all these observations, how we should define the current developments in the most
correct way will be discussed. It is assumed that showing these developments as a “spring”, “revolution”, or as
a “renaissance” is important to predict the future.
Ortadoğu’daki halk hareketleri, Türkiye ile Arap Birliği arasındaki ilişkilerin güçlenmesine ve yeni boyutlar kazanmasına neden oldu.
Kapak Konusu

Diyanet Kurum İçi Naklen (Kur'an Kursu Öğreticiliği, İmam Hatiplik) Giriş Sınavı'na (Sözlü) katılan adaylar, sınav sonuçlarını https://dibbys.diyanet.gov.tr adresinden öğrenebileceklerdir.

Atama ve tercih işlemlerine ilişkin hususular daha sonra ilan edilecektir.

Diyanet Kurum İçi Naklen Kur’an Kursu Öğreticiliği İmam Hatiplik Giriş Sözlü Sınavı Sonuç Sorgulama