Emsile.Com

Fatih Camii, Emsile.com, Sarf, Nahiv, Fıkıh, Hukuk, Mantık ilimleri

A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 56, ERZURUM 2016, 1031-1062
İKİ ŞAİR BİR ŞİİR -IHasan
KAPLAN
Öz
Klasik Türk edebiyatında farklı şairlerin divanlarında mükerrer şiirlere
rastlamak mümkündür. Bu çalışmada böyle bir özellik gösteren, aynı
yüzyılda yaşamış iki şairin divanında aynen yer alan bir şiirin kime ait olduğu
sorgulanmıştır. Bâkî ve Âşık Çelebi divanlarında aynen yer alan ve
maktasında her iki şairin de mahlasının bulunduğu bu gazel, müşterek şiirnazire
- intihal çerçevesinde incelenmiş, gazelin her iki şairin divanına nasıl
girdiği sorgulanmıştır. Çeşitli başlıklar altında (maddi deliller, muhteva,
üslup, nazire, sentaks, söz dizimi…) değerlendirilen gazelin gerçek sahibi
belirlenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Bâkî, Âşık Çelebi, nazire, müşterek şiir, intihal.
TWO POETS ONE POEM -IAbstract
In Classical Turkish Literature it’s likely to find duplicate poems within

ASUMAN GÖKHAN / Şarkiyat Mecmuası Sayı 25 (2014-2) 125-147 125

Öz: Bu çalışmada İran’ın ulusal destanı ve dünya klasikleri arasında
sayılan Şâhnâme’de yer alan evlilikler ve düğünler üzerinde duruldu. Eserin
yazarı Ebu’l-Kâsım-i Firdevsî ve eseri hakkında kısaca bilgi verildikten
sonra eserde beğenilen bölümler arasında yer alan Şâhnâme düğünleri kronolojik
olarak sıralandı. Bu sıralama yapılırken Şâhnâme’de yer alan mitolojik,
efsanevi ve tarihi destanlar arasından; kız isteme, çeyiz hazırlama,
hediye verme gibi düğün törelerinin en eski adetlerinden bazılarının nasıl
gerçekleştiği ele alındı ve Şâhnâme destanlarındaki düğün törenlerinin en
seçkin olanları sunuldu. Gerçekleştirilen bu evliliklerde dikkat çeken en
önemli hususlardan biri de bu evliliklerin ne amaçla gerçekleştirildiğidir.
Çünkü sosyal bir kurum sayılan bu evliliklerin kimi aşk, kimi sadece zevk,
kimi ise siyasi çıkarlar üzerine kurulmuştur. Cemşid Şah ve Semnâz, Zâl

Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 7/2 Spring 2012, p.963-977 , ANKARA/TURKEY
ÖZET
Bu çalışma, sözlükbilimin genel ilkeleri ve kavram hiyerarşisi
bağlamında oluşturulmuştur. Arapça ve Türkçe renk kavramlarını
oluşturma yöntemlerini ve oluşturulan kavramları sözlükselleştirme
potansiyelini ortaya çıkarmak üzere hazırlanmıştır. Çalışmadaki veri
tabanı “renkler” kavram alanına dair Türkçe ve Arapça sözlük tabanına
yönelik görünümleri ve buna dair karşılaştırmaları kapsamaktadır. Bu
veritabanı kavram hiyerarşisi açısından tablolaştırılarak niteliksel ve
niceliksel açıdan değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kavram, Kavram Hiyerarşisi, Renkler Ulamı,
Üst Kavram, Temel Kavram, Alt kavram
OBSERVATIONS ON “COLORS” CATEGORIES ACCORDING TO
TURKISH AND ARABIC DICTIONARY BASE
ABSTRACT
This study is composed in accordance with general principles of

25
...........
ATEBETÜ’L-HAKAYIK’TAKİ SATIR ALTI FARSÇA
ÇEVİRİLER*1
Persian Translation under the below in the Atebetu’l-Hakayık
Rıdvan ÖZTÜRK**2
Dil Araştırmaları, Güz 2016/19: 25-35
Öz: Yazı dillerinde tarihi derinlik arttıkça söz varlığındaki değişmelere paralel
olarak anlaşılırlık derecesinde de zorluklar ortaya çıkmaktadır. Bu zorlukları
gidermek için eserlere bazı müdahaleler yapılmıştır. Bu müdahalelerle eserler,
o döneme göre anlaşılır hâle getirilmek istenmiştir. Asıl metinde satır altı
açıklamalar yapmak, bu müdahale yöntemlerinden birisidir.
12. yüzyılda telif edildiği tahmin edilen Atebetü’l-Hakayık adlı öğüt ve ahlak
kitabında da, böyle bir müdahale görülmektedir. Eserin 15. yüzyılda istinsah
edilmiş nüshalarından Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi nüshasında sıkça
satır altı açılamalara yer verilmiştir. Bu satır altı açılamalarda geçen bazı
Farsça kelime ve ibareler dikkat çekicidir. Satır altı açıklamalar içerisinde

DHBT Sınav Merkezleri ÖSYM tarafından yapılacak olan Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) ve Din Hizmetleri Alan Bilgisi Testi (DHBT) türkiye genelinde sadece 18 ilde yapılacak.

ÖSYM tarafından yayınlanan Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Ortaöğretim / Ön Lisans Kılavuzu'nda belirtilen 18 il şunlar;

010 ADANA
062 ANKARA/ÇANKAYA
063 ANKARA-KEÇİÖREN
067 ANKARA-YENİMAHALLE
070 ANTALYA
160 BURSA
210 DİYARBAKIR
250 ERZURUM
260 ESKİŞEHİR
270 GAZİANTEP
341 İSTANBUL-1 (KADIKÖY, MALTEPE, ATAŞEHİR)
343 İSTANBUL-3 (BEYOĞLU/ŞİŞLİ/BEŞİKTAŞ/KAĞITHANE/SARIYER)
344 İSTANBUL-4 (BEYAZIT/BAKIRKÖY/BAHÇELİEVLER/ZEYTİNBURNU/FATİH)
345 İSTANBUL-5 (AVCILAR/ESENYURT/BEYLİKDÜZÜ/KÜÇÜKÇEKMECE)
352 İZMİR/KUZEY (KARŞIYAKA/BORNOVA/ÇİĞLİ)
380 KAYSERİ
420 KONYA
440 MALATYA
550 SAMSUN
580 SİVAS
610 TRABZON
650 VAN

3091
* Dr, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, 61080 Trabzon
TÜRKİYE. E-mail: tezcanm@isbank.net.tr
PARALARIN IŞIĞINDA TÜRK VE İRAN KAVİMLERİNDE
AY-YILDIZ/GÜNEŞ MOTİFİ VE
TÜRK KÜLTÜRÜ İÇİN İRAN ARAŞTIRMALARININ ÖNEMİ
TEZCAN, Mehmet*
TÜRKİYE/ТУРЦИЯ
ABSTRACT
Motifs of Moon and Star/Sun Among the Turkic and Iranian Nations on
the Light of Coins and the Importance of Iranology
The relations of Turkic and Iranian nations, settled or nomadic, go back the
period of the first archaeological cultures. Especially, in the result of political,
cultural, commercial and religious contacts and relations between them which
had begun in the period of Andronovo culture especially and were intermediated
by the Soghdians in the region of Soghdiana/Mawara an-Nahr, some components
transmitted into each other mutually, and, one of those motifs is that of moon and
star which appears on the coins of the Kushans, Kidarites and Hephthalites who

Pamukkale Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi
Eylül/2016, Yıl: 3, Sayı: 6, s. 72-81
ESKİ İRAN’DAKİ YARI TANRI-KRAL ANLAYIŞININ Şİİ İMAMET
İNANCINA ETKİSİ
Yrd. Doç. Dr. Fatih TOPALOĞLU
Özet
İnsanlığın en eski zamanlarından günümüze kadar bazı otorite sahipleri iktidarlarını güçlendirmek için
yetkilerini ilahi güçlerle irtibatlandırmıştır. İmparatorlar, krallar ve şahlara atfedilen özel niteliklerle onların
bazen Tanrı bazen de Yarı Tanrı olduklarına inanılmıştır. Biz bu makalemizde eski İran’daki ilahi ya da
yarı ilahi kral anlayışının İranlıların Şii imamet inancına etkisi üzerinde duracağız. Öncelikle eski İran’da
bu anlayışın izlerini takip edecek daha sonra imamet düşüncesi üzerindeki etkisini ele alacak ve sonuç
bölümünde konuyla ilgili değerlendirmemize yer vereceğiz.
Anahtar Kelimeler: Şii, İmamet, Kral, Tanrı, İran
The Effect Of Demigod King Understanding In Ancient Iran On Belief Of ShiiteImamate
Abstract

Mehmet Görmez'in Diyanet İşleri Başkanlığı'ndan istifasının ardından yerine gelecek isim belli oldu. Peki yeni Diyanet İşleri Başkanı kim?Kaynak: Yeni Diyanet İşleri Başkanı kim oldu?

Diyanet İşleri Başkanlığı’nda Mehmet Görmez’in istifasının ardından başkanlığa Yalova Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Erbaş atandı.Atama kararının bu akşam resmi gazetede yayımlanması bekleniyor.Diyanet İşleri Başkanlığı görevini yürüten Mehmet Görmez 31 Temmuz’da emekliye ayrıldığını açıklamıştı. Görmez’in yerine Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı Ekrem Keleş vekalet etmişti.

ALİ ERBAŞ KİMDİR?

İRAN İSLAM CUMHURİYETİ’NDE EGEMENLİK VE MEŞRÛİYET
KAYNAĞI “VELÂYET-İ FAKİH”
Yrd. Doç. Dr. M. Serkan Taflıoğlu
Niğde Üniversitesi
Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
● ● ●
Özet
Bu çalışma devrim sonrası İran İslam Cumhuriyeti’nin egemenlik anlayışını ortaya koymaya
çalışmaktadır. İran’da devrim sonrası kurulan İslam Cumhuriyeti egemenlik ve meşruiyet anlayışı
Humeyni’nin velâyet-i fakih nazariyesine dayanmaktadır. Humeyni bu dini nazariyesi ile Şia’nın temel
İslami söylemini değiştirmiştir. Klasik Şii siyasi düşüncesi dışında olan bu görüş devrim sırasında
Humeyni’nin isteği ve mücadelesiyle anayasaya girmiştir. Yeni anayasada egemenlik ve meşruiyetinin temel
kaynağı din olmuştur. Velâyet-i fakih makamı ise İran İslam Cumhuriyeti’nde en üst siyasi ve dini makam
haline gelmişti. Veliy-i fakih İran devlet başkanı konumundadır. Yasama, yürütme ve yargının üzerinde bir
makama sahiptir. En üst düzey askeri ve sivil bürokratları o atamaktadır.

KUR`ÂN FİLOLOJİSİYLE İLGİLİ ÜÇ İLİM DALI
(Garîbü’l-Kur’ân, Meânî’l-Kur’ân, İ’râbu’l-Kur’ân)
VE BU DALLARDA ESER VEREN MÜELLİFLER
(Hicrî İlk Üç Asır)
Araş. Gör. Ali BULUT*
ÖZET
Kur’ân-ı Kerîm, birçok dînî ilmin ilk kaynağı ve temel hareket noktası olduğu
gibi, Arap dili gramerinin de ilk kaynağı olmuş, bu sahadaki çalışmalar da
Kur’ân’a bağlı olarak ortaya çıkmış ve gelişmiştir.
Bu düşünceden hareketle biz de hicrî ilk üç asır ilim adamlarının Kur’ân
filolojisi sahasında yaptıkları çalışmaları belli bölümler altında toplamayı
amaçladık. Hem bu alanda eser veren ilim adamlarını tespit etmeye hem de
günümüze ulaşan eserlere dayanarak bu ilimlerle ilgili genel bilgiler sunmaya
çalıştık. Günümüze ulaşan eserlere de işaret ederek araştırmacılara yardımcı
olmak istedik.
Araştırmamızda, bu ilim dallarından her birinin Kur’ân’ın ayrı bir yönüne
ağırlık verdiklerini gördük. Bunlardan, ilk önce Garîbü’l-Kur’ânlar telif

1. Sınavın organizasyonu ve sınavın uygulanması tamamen ÖSYM'nin sorumluluğunda gerçekleştirilecektir.

2. Sınav; 8 Nisan 2017 tarihinde saat 14.30'da aşağıda belirtilen 34 sınav merkezinde yapılacaktır.

3. Adaylar başvuru esnasında sınava girmek istedikleri sınav merkezini tercih edeceklerdir.

1 ADANA/MERKEZ
2 AFYONKARAHİSAR/MERKEZ
3 ANKARA/ÇANKAYA
4 ANTALYA/MERKEZ
5 BALIKESİR/MERKEZ
6 BURSA/MERKEZ
7 ÇORUM/MERKEZ
8 DENİZLİ/MERKEZ
9 DİYARBAKIR/MERKEZ
10 ELAZIĞ/MERKEZ
11 ERZURUM/MERKEZ
12 ESKİŞEHİR/MERKEZ
13 GAZİANTEP/MERKEZ
14 MERSİN/MERKEZ
15 İSTANBUL-1 (Kadıköy/Maltepe/Ataşehir)
16 İSTANBUL-3 (Beyoğlu/Şişli/Beşiktaş/ Kağıthane/Sarıyer)
17 İZMİR/KUZEY (Karşıyaka/Bornova/Çiğli)
18 KASTAMONU/MERKEZ
19 KAYSERİ/MERKEZ
20 KOCAELİ/MERKEZ
21 KONYA/MERKEZ
22 MANİSA/MERKEZ
23 KAHRAMANMARAŞ/MERKEZ
24 MARDİN/MERKEZ
25 NİĞDE/MERKEZ
26 ORDU/MERKEZ

105
MUSA BİGİYEF VE TATAR TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ HÂFIZ
DİVANI ŞERHİ
Doç. Dr. İ. Çetin DERDİYOK
Çukurova Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Balcalı-ADANA / TÜRKİYE
ÖZET
Ünlü Iran şairi Hafız’ın şiirleri, Türk edebiyatını içinde bulunduğumuz yüzyıla kadar
etkilemiştir. Bilhassa eski Türk edebiyatı sahasına giren birçok şair Hafız’ın etkisinde
kalmıştır. Bu nedenle Hafız’ın şiirleri zaman zaman Türkçe’ye çevrilmiş ve şerhleri
yapılmıştır. Bu şerhlerden biri de Musa Bigiyef’in Tatar Türkçesi’yle yazılmış ve 1910
yılında Kazan’da basılmış eseridir. Söz konusu eser, Hafız’ın 495 kadar gazelinden
133’ünden beyitler seçilerek hazırlanmıştır. Kazan Türkçesiyle yazılan bu şerh, Türk
lehçeleri ve edebiyatı açısından önem arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Şerh, Eski Türk Edebiyatı. Divan-ı Hafız, Musa Bigiyef.
ABSTRACT
Hafız is well known poet in Persian Literature, effects Turkish Literature until the century

153
Dil Araştırmaları Dergisi
Sayı: 2 Bahar 2008, 153-155 ss.
BOSNALI, Sonel, İran Azerbaycan Türkçesi.
Toplumdilbilimsel Bir İnceleme, 2007, 227 s.,
ISBN: 975-7981-37-4.
Çok dilli ve çok kültürlü bir yapıya sahip olan İran coğrafyası, Türkoloji araş-
tırmaları açısından büyük önem taşımaktadır. Çünkü Türklerin tarih boyunca yo-
ğun olarak yaşadıkları yerlerden birisi de İran topraklarıdır. Dolayısıyla buradaki
Türk toplulukları üzerine dil, din, tarih, kültür, folklorik özellikler, kimlik bilinci
gibi farklı konularda yapılacak her türlü çalışmanın, alan araştırmalarında ayrı bir
değeri vardır.
İran’daki Türk lehçe ve ağızları hakkında A. Vambery, K. Foy, H. Ritter, A.
A. Romaskeviç, M. S. İvanov, K. H. Menges, V. Monteil, H. S. Szapszal, T. Kowalski,
Minorsky gibi bazı yabancı bilim adamlarının birtakım incelemelerine
rastlanmaktadır. Ancak bu konudaki çalışmalarıyla en fazla öne çıkan isim, Gerhard

İnceleme
86
Nisan 2012 - Cilt: 4 - Sayı: 40
İran Ekonomisinin Genel Özellikleri
General Characteristics of Iranian Economy
Doç. Dr. Harun ÖZTÜRKLER
Afyon Kocatepe Üniversitesi Ekonomi Bölümü
ORSAM Ortadoğu Ekonomileri Danışmanı
ozturkler@alum.american.edu
Abstract
The purpose of this study is to evaluate the general characteristics of Iranian economy. Main characteristics
of the economy, specifically the knowledge of energy reserves, production, and consumption will help to asses
Iran’s nuclear energy program accurately. Such knowledge will also be very valuable in assessing the results
of a military conflict between Iran and the United States, Israel, and other western powers. Iran has an intensively energy dependent economy. Major problems are unemployment, specifically among women and youth, and inflation. On the other hand, Iran has very natural resources and national savings levels. However,